Onlangs gaf ik bij de borrel van ICT Valley een presentatie over het nut en het belang van een goed ICT-contract. De kern van een goed ICT-contract is dat de dienstverlening goed wordt omschreven, zo betoogde ik. Wat ik hiervan in de praktijk terugzie? Dat er begrippen worden gebruikt die niet duidelijk zijn en op verschillende manieren uitgelegd kunnen worden. Bijvoorbeeld het begrip ‘data’. Wat is het juridisch gezien eigenlijk en hoe ga je ermee om in een ICT-contract?
Wat is data?
Tijdens de presentatie vroeg ik wat er met data wordt bedoeld. Het bleek vrij lastig om data duidelijk te omschrijven. Het juridische antwoord op die vraag is lastig te geven. Data is namelijk helemaal niets. Het is niet meer dan een verzameling nullen en enen die op verschillende gegevensdragers en op verschillende locaties opgeslagen kan zijn. Zonder de nullen en enen van de data te ontcijferen, heeft het geen enkele waarde. Juist die ontcijferde inhoud maakt data zo belangrijk en waardevol. Iedere onderneming heeft belangrijke gegevens opgeslagen als digitale data, zoals klantbestanden, dossiers, administratie enzovoorts. Vaak is deze data op een fysiek andere locatie opgeslagen.
De waarde van data maakt de vraag naar het eigendom daarvan heel relevant. Immers geeft een eigendomsrecht op data controle en zekerheid; dat je over de inhoud kan beschikken, dat je er zeggenschap over hebt. Juridisch gezien ligt dit echter niet zo duidelijk. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat we alleen “voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten” in eigendom kunnen hebben. Data valt niet onder deze beschrijving omdat het niet tastbaar is. Wat heeft dit tot gevolg? Dat je data niet in eigendom kunt hebben. Een eigendomsrecht op data bestaat dus simpelweg niet en zal er in de toekomst ook niet komen. Dit heeft verstrekkende gevolgen. Het is dus onmogelijk om een ander te verbieden jouw data te gebruiken of afgifte daarvan te vragen, met als reden dat de data van jou is. Kortom: je moet goede afspraken maken als andere partijen jouw data gaan gebruiken of als je die zelf van klanten gebruikt.
Data in het ICT-contract
Het ICT-contract is bij uitstek een contract dat een paragraaf moet bevatten over het gebruik van data. Maar wat neem je daarin op? Allereerst is het belangrijk te beseffen dat het eigendomsrecht op data niet bestaat. Vraag jezelf vervolgens af welke mogelijkheden je wilt hebben met betrekking tot de data. Een van de dingen die je kunt afspreken, is het recht op afgifte. Heeft degene die de data heeft geproduceerd of aangeleverd aan het einde van het contract recht op afgifte daarvan? En zo ja, in welke vorm of bestandsformaat? Is dat het originele databasebestand of simpelweg een Exceldump?
Een ander belangrijk onderwerp is de mogelijkheid van gebruik van die data. Mag de leverancier die data verwerkt in opdracht van de klant, die ook voor eigen doeleinden gebruiken? Met andere woorden: mag hij die gebruiken om zijn eigen dienstverlening te verbeteren? Of bevat de data gevoelige gegevens die vertrouwelijk moeten blijven? Zonder afspraken hierover staat het de leverancier vrij de data te gebruiken.
Denk na over je data
Een eigendomsrecht op data bestaat niet, ook al voelt het soms als ‘jouw’ data. Een ICT-contract zonder een paragraaf over data is niet compleet. Mijn advies is dus: check wat jij geregeld hebt met betrekking tot jouw data. Niets? Dan wordt het tijd voor een goed ICT-contract.
Jan-Willem Mouthaan is advocaat bij Heijink & Meure advocaten en gespecialiseerd in ICT-recht. Heijink & Meure advocaten is als partner verbonden aan ICT Valley.
Tel. 06 463 753 00
E-mail: mouthaan@heijinkenmeure.nl
