Overnametraject of fusie deskundigentaak
Begin tijdig: goede omkadering en begeleiding noodzakelijk
Op enig moment, vroeg of laat, komen veel zelfstandige ondernemers voor een moeilijk vraagstuk te staan: bedrijfsoverdracht of fusie. Blijft de onderneming binnen de familie of eigen werkomgeving, verkopen aan een ‘buitenstaander’ of gewoon stopzetten? Hoe dan ook: het is belangrijk om tijdig plannen te maken voor een doordachte beslissing. En hoe begin je aan een overnametraject? Elk overnameproces vergt een professionele aanpak. De ondernemer zal zich grondig moeten bezinnen over de strategie. Maar het kan ook gebeuren dat zich onverwacht een overnamekandidaat aandient. Het is dus altijd nuttig om tijdig een strategie te bepalen, ook al is overdracht of verkoop nog niet actueel. Een paar aandachtspunten.
Een overnametraject begint uiteraard met objectieve economische waardebepalingen. Dat is vooral het terrein van professionals als bankiers, notarissen, accountants of intermediairs. Die prijsvorming is overigens complex en afhankelijk van allerlei factoren. Bijvoorbeeld de overdracht van aandelen of een verkoop van de bedrijfsactiva. De tijd die nodig is voor het verkoopklaar maken van een onderneming kan, afhankelijk van de situatie, behoorlijk variëren. In de praktijk moet gedacht worden aan periodes van één tot vijf jaar.
Er geldt zelfs een 6-jaarstermijn als de activa binnen de fiscale eenheid verschuift naar een andere BV. Voorafgaand aan de verkoop moet de ondernemer, met behulp van ervaren adviseurs, het bedrijf in al haar facetten aan een grondige evaluatie durven onderwerpen.
Timing
Voor de waardebepaling houdt men voor een belangrijk deel rekening met de resultaten van de laatste twee of drie jaar, zo nodig aangevuld met prognoses en budgetten voor de toekomst of minstens voor het lopende jaar. Stijgende of stabiele resultaten over de laatste 3 jaar, alsook goede perspectieven voor de toekomst, zullen zeker een positief effectief hebben op de geboden prijs. Indien de onderneming in een neerwaartse spiraal zit, heeft de eigenaar er belang bij de verkoop uit te stellen en eerst te werken aan het herstel, voor zover nog mogelijk. Bij overnames is timing dus van doorslaggevende betekenis.
Bedrijfsgebouwen
In bepaalde gevallen kan een bedrijfsgebouw de verkoop bemoeilijken en verzwaren. Om alle opties naar kandidaatkopers open te laten, kan het nuttig zijn te overwegen de bedrijfsgebouwen te scheiden van de exploitatie via bijvoorbeeld een verkoop of een splitsing. Situaties die bij (oudere) ondernemingen dikwijls voorkomen - en die zoveel mogelijk moeten worden vermeden - zijn combinaties waarbij een deel van de gebouwen privé eigendom is terwijl nadien andere gebouwen werden opgetrokken of gekocht. Indien vergunningen op relatief korte termijn verstrijken en een verlenging mogelijk niet aan de orde zal zijn, (bijvoorbeeld omwille van de locatie van de onderneming) kan de verkoop zwaar belasten. Weet dat preventief een nieuwe (milieu)vergunning aangevraagd kan worden.
Tijdig beginnen
Zelfs grote(re) ondernemingen vormen nog al te vaak een organisatie waarin de eigenaar te veel belangrijke bevoegdheden naar zich toe trekt en onvoldoende sterke mensen om zich heen verzamelt. Grote klanten en leveranciers worden nog te vaak exclusief door de directeur-eigenaar bediend en de onderneming is (te) zeer afhankelijk van zijn of haar zakelijk netwerk. Dat veroorzaakt grote risico’s en verlaagt de verkoopbaarheid. Het onverwacht wegvallen wegens ziekte of overlijden kan een ramp betekenen voor het voortbestaan van de onderneming. Bovendien zal dit bepaalde potentiële overnemers (o.a. financiële investeerders) afschrikken. Het is dus cruciaal dat de ondernemer tijdig begint met de opbouw van een team van bekwame en gemotiveerde medewerkers. Aan hen kunnen duidelijke verantwoordelijkheden (verkoop, aankoop, productie, etc.) worden gedelegeerd. Een ondernemer die denkt aan overdracht moet ook zichzelf ‘misbaar’ durven te maken.
Samenvattend
Heel wat ondernemers staan voor de uitdaging om hun bedrijf op een of andere manier over te dragen. Een goede omkadering en begeleiding zijn daarbij noodzakelijk. Vooral kleine ondernemingen hebben ondersteuning nodig bij een bedrijfsoverdracht of fusie. Die begeleiding is noodzakelijk om de continuïteit van deze ondernemingen - en de werkgelegenheid die zij generen - te waarborgen. Een bedrijfsoverdracht vraagt altijd om meerdere adviseurs. Notarissen of Accountants liggen veelal het meest voor de hand. Intermediairs lijken het meest geschikt, maar die richten zich vaak niet op de wat kleinere transacties. Maar vooral: een tijdige voorbereiding is meer dan het halve werk. In uw regio zijn deskundigen die u verder kunnen begeleiden.
Heel veel nuttige informatie is tevens te vinden op de website:
