Vergeten worden. Dat is in Europa een recht..Juist in een tijd waarin – vooral – online-zichtbaar-zijn steeds belangrijker geworden is. Waarom zou je vergeten willen worden? Vergeten worden en zichtbaar zijn lijken op het eerste gezicht tegenstrijdig.
In de huidige geglobaliseerde wereld wordt veel informatie verwerkt. Informatie die steeds sneller voor een steeds groter publiek gemakkelijk bereikbaar is. Google heeft hiervan zelfs haar missie gemaakt: “Het is onze missie om alle informatie ter wereld te organiseren en universeel toegankelijk en bruikbaar te maken.” Maar stel dat er een onjuistheid in die informatie staat? Iemand publiceert bijvoorbeeld ten onrechte negatieve referenties. En dat soort informatie kan ‘een eigen leven gaan leiden’. Moet je wat met dit soort situaties? Kan je er überhaupt wat mee?
Uiteraard mag je geen informatie verspreiden die onwaar is en een ander beschadigt. Dat is onrechtmatig handelen. De wetgever geeft dan mogelijkheden om rectificatie te claimen (naast een schadevergoeding). Maar wat als onjuiste informatie al ‘een eigen leven is gaan leiden’ voordat rectificatie plaats vindt. De informatie is bijvoorbeeld al verspreid via mediakanalen en vindbaar via – bijvoorbeeld – Google. Wat dan? Grote kans dat – ondanks de rectificatie – de onjuiste informatie vindbaar blijft.
Het ‘recht om vergeten te worden’ kan in dit soort gevallen behulpzaam zijn. Het recht van vergetelheid (‘gegevenswissing’) staat sinds 25 mei 2018 opgenomen in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het gaat daarbij wel om ‘persoonsgegevens’. Dus gegevens die – kort samengevat – te herleiden zijn tot een (natuurlijke) persoon. Als de informatie over een BV gaat, geldt de AVG niet. Het recht van gegevenswissing kan ontstaan in diverse gevallen. De AVG noemt bijvoorbeeld de situatie dat gegevens onrechtmatig zijn verwerkt, zonder dat het is toegestaan persoonsgegevens te verzamelen. Of iemand heeft wel toestemming gegeven maar die later ingetrokken. De verwerker is dan gehouden om de gegevens te wissen als u daar om verzoekt.
Maar toch is dat niet altijd vanzelfsprekend. Er zijn uitzonderingen. Ook al heeft de gepubliceerde informatie soms grote impact op iemands persoonlijke leven. Een voorbeeld in de rechtspraak is een bestuurder van een failliete onderneming. Deze bestuurder werd na het faillissement aansprakelijk gehouden voor – en veroordeeld tot betaling van – de restschuld van de failliete onderneming. De bestuurder in kwestie was werkzaam geweest in de financiële wereld en wilde daar op termijn in terugkeren. Via Google Zoeken vond deze bestuurder allerlei url’s naar faillissementsverslagen en artikelen over zijn rol in het faillissement. Desgevraagd wilde Google deze gegevens niet wissen.
In de procedure die daarop volgde, werd de claim om diverse url’s uit de zoekresultaten te wissen afgewezen. De rechter overwoog dat de informatie inzicht gaf op de beroepsmatige activiteiten van de persoon in kwestie, maar niet op zijn privéleven. Door de wijze waarop hij zich had gedragen, had hij van zichzelf een publieke persoon gemaakt. Door zijn strafrechtelijke en civielrechtelijke veroordelingen in faillissementszaken had de media aandacht gekregen voor zijn zakelijke activiteiten. De rechter overwoog dat dergelijke misstanden ook actuele maatschappelijke thema’s zijn waarvoor grote publieke belangstelling bestaat. De rechter volgde Google dan ook in haar stelling dat het publiek groot belang heeft bij toegang tot de informatie achter de onderhavige zoekresultaten. Juist ook omdat de bestuurder in kwestie aangegeven had weer te willen terugkeren in de financiële wereld. In de belangenafweging die de rechter maakte woog het persoonlijke belang van de bestuurder veel minder zwaar dan het recht van het publiek om de informatie te kunnen vinden via Google Zoeken. Anders gezegd overwoog de rechter: “wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten.”
Maar stel dat er geen sprake zou zijn geweest van een veroordeling? Dan is het van groot belang dat geen onjuiste informatie wordt verspreid. Om de schade te beperken is juist dan van groot belang dat onjuiste informatie niet (langer) vindbaar is. Grop krijgen op media uitingen in relatie tot uw persoon (en ook uw business) is dan ook belangrijk. En in bijvoorbeeld handels- en arbeidsvoorwaarden kunt u ook afspraken maken of en de wijze waarop iemand zich over (uw business) mag uitlaten in (social) media. Voorkomen is immers beter dan genezen.
Kijk op onze website: www.heijinkenmeure.nl/vergetelheid om meer te lezen over het recht op vergetelheid.
De auteur is advocaat en partner bij Heijink & Meure advocaten © Heijink & Meure advocaten
